Wereldzee in de polder

Recensie van:
Wereldzee in de polder
Een moderne ontdekkingsreis van de Zuiderzee van 1873 naar het IJsselmeer van vandaag.
Auteur:
Ronald Nijboer
Wijze van lezen:
Recensie-exemplaar E-book gewonnen bij Harper Collins van in ruil voor mijn recensie
Uitgeverij: Harper Collins
Genre: Non-Fictie
Cover en flaptekst:
Prachtige cover die je doet wegdromen naar hoe het leven in lang vervlogen tijden was. Voor mij voelt het alsof ik naast de jongen sta en hetzelfde zie als hem.
Epiloog 10-12:
Die avond wandel ik vanaf mijn huis de straat uit, waar de akkers beginnen. Ik kom hier graag, zeker aan de randen van de dag, omdat de luchten nooit teleurstellen. Op dit uur van zonsondergang kleurt de hemel paars, roze en oranje. Het doet me denken aan een zin van Nescio: En de zon gaat er op en onder en schijnt laag en hoog en weer laag en ’t eindeloze gebied is eindeloos ’t zelfde en geen oogenblik gelijk.
Het verhaal:
Wie eind negentiende eeuw langs de kusten van de Zuiderzee voer zag onstuimig water, weidse velden en af en toe een vissersdorp of boerderij. Tegenwoordig is het er een drukte van belang, met bebouwing, industrie, windmolens en pleziervaart. Geen ander Nederlands landschap veranderde zó drastisch als het IJsselmeergebied. De zee werd afgesloten, zout werd zoet, eilanden verdwenen en een provincie ontstond.
In 1873 maakte de Fransman Henry Havard een iconische reis rondom de Zuiderzee. Hij wilde de pittoreske dorpen en steden vastleggen voordat de modernisering ze voorgoed zou veranderen. Honderdvijftig jaar later vaart Ronald Nijboer in zijn kielzog het IJsselmeer rond. Met een historische tjalk bezoekt hij de oude en nieuwe kustplaatsen, waar hij de verhalen van de bewoners optekent. Wat is veranderd en wat is gebleven? Hoe zijn we omgegaan met ons landschap en onze cultuur? En wat leert het verleden ons over de toekomst?
Mijn leesbeleving:
Een inhoudelijk goed en gedetailleerd opgebouwd verhaal. Het voelde continu dat ik de gehele reis op het schip de Res Nova mee was en alles door de ogen van de auteur Ronald Nijboer en zijn bemanning zag. Ook ervoer ik de aanwezigheid van de fransman Henry Havard die 150 jaar eerder met een schip over de, toen nog, Zuiderzee voer.
Genoten heb ik van zijn verslaglegging van wat hij meemaakte. Heel mooi hoe Ronald continu de parallel legt met Havard. Zijn verwondering over hoe Havard dezelfde reis in onze tijd 2022 had ervaren. Maar ook hoe hij nuances aanbrengt in de regelmatige donkere visie van Havard.
De gedetailleerdheid van Ronald zijn reis verslag is continu boeiend. Wetenswaardigheden over de steden die hij aandoet over vroeger en tegenwoordig. Vaak nog toegelicht door een bewoner of deskundige. De leesbaarheid wordt verhoogd door de korte hoofdstukken en de bronvermelding met links aan het einde van ieder hoofdstuk. Ik vond dit prettig en leerzaam.
Je kunt merken dat Ronald veel onderzoek heeft gedaan om zijn verhaal zo informerend, rijk, boeiend en mooi te maken. Hij maakt het verhaal over de afsluiting van de Zuiderzee visueel tastbaar. Hij onderhoud interactie met zijn lezers en houdt ze een spiegel voor. Hij dringt zijn mening nergens op maar maakt je wel bewust van keuzes die de mens maakte en nog (moet) maken betreffende landschap en flora en fauna. Om Nederland ook voor de toekomst te behouden.
De duidelijke inhoudsopgave, de titels bij de diverse delen van het verhaal en de proloog en epiloog zijn duidelijk en fascinerend. Zelfs mijn man die geen lezer is vond het een interessant verhaal. Ook hij “kende” nog een aantal mensen die genoemd worden in dit verhaal. Een waardevol gesprek naar aanleiding van een boek.
Mijn mening:
Ik geef 5 sterren
Een beeldende en goed gedetailleerd verhaal. Continu boeiend en leerzaam. Duidelijk door de inhoudsopgave en de bronvermelding en links aan het einde van ieder hoofdstuk.
Dit verhoogde de leesbaarheid nog meer en schetste een gedetailleerd beeld van het gebied rondom de vroegere Zuiderzee en het huidige IJsselmeer. De auteur laat jezelf nadenken over het gehele proces van afsluiting van de Zuiderzee middels de inpoldering en de bouw van de Afsluitdijk. Hoe ging en gaat men om met de leefbaarheid, het landschap en de flora en fauna.
Een boeiende geschiedschrijving waar je heel veel van leert. Het verhaal resoneert nog lang na bij mij. Ook het feit dat de fransman Havard voelbaar meereist in de kielzog van de auteur en zijn bemanning van het schip Res Nova is een interessante en waardevolle toevoeging.
Harper Collins hartelijk dank voor dit recensie exemplaar.
Ronald Nijboer bedankt dat ik mee op reis mocht door verleden en heden. En de visie op de toekomst van het IJsselmeer gebied.

Ronald Nijboer is socioloog, onderzoeker en schrijver. Eerder verscheen van hem Tabé Java, tabé Indië, dat genomineerd werd voor de Brusseprijs voor het beste journalistieke boek. Nijboer woont al vrijwel zijn hele leven in de buurt van het IJsselmeer, tegenwoordig in de Noordoostpolder

In 1873 maakte de Fransman Henry Havard een reis rondom de Zuiderzee. 150 Jaar later doet Ronald Nijboer de reis over. Met Henry Havard als zijn gids en varend in een historische tjalk gaat hij langs oude en nieuwe kustplaatsen. Hij wil kijken naar wat er gebleven is over veranderd is/

In eerste instantie lijkt de wens om deze reis in een oude tjalk te maken onmogelijk, maar dan komt Nijboer in contact met iemand die hem toch wil helpen. Een nazaat van diegene die Havard ook hielp tijdens zijn reis.
Nijboer ontmoet markante personen die hem meenemen in de verhalen van vroeger en nu. Hij en de lezer leren veel over de geschiedenis. Over hoe steden zijn gebouwd en veranderd en welke stormvloeden daar weer impact op hebben gehad.
Veel rampen zijn lang geleden maar door de persoonlijke verhalen en anekdotes over slachtoffers en overlevenden komt het dichtbij.
In zeven hoofdstukken neemt Nijboer de lezer mee van de Zuiderzee naar de drooglegging van de polder en de gebeurtenissen daarna.

“Op een vreemde manier voelt het alsof Havard me plotseling in de steek laat. Zo hadden we het toch niet afgesproken?”

Nijboer heeft een hele rustige en fijne schrijfstijl, hij laat zijn betrokkenheid bij het onderwerp zien door de verslaglegging die hij doet. De vele bronnen die hij geraadpleegd heeft bevestigen zijn verhaal.
Het boek geeft echt het gevoel dat er een ontdekkingsreis wordt gemaakt.
Hij brengt ook heel actuele kwesties ter sprake. Zoals de problemen rondom het vliegveld van Lelystad.
Hiermee heeft Nijboer een boek geschreven dat een ware ontdekkingsreis is voor de liefhebber van geschiedenis, natuur en cultuur.